علت جوش آوردن ماشین چیست؟

جوش آوردن موتور نه تنها می‌تواند باعث آسیب به موتور و بخش‌های مختلف خودرو شود، بلکه در شرایط خاص ممکن است منجر به خطرات جدی برای سرنشینان خودرو نیز گردد. اما علت جوش آوردن ماشین چیست؟ به طور کلی مشکلات سیستم خنک‌کننده، اختلال در عملکرد فن خنک‌کننده، کمبود مایع خنک‌کننده، خرابی واشر سرسیلندر و شرایط محیطی جزو رایج ترین دلایل جوش آوردن موتور هستند.  با توجه به این که مشکلات موجود در سیستم خنک‌کننده موتور از عوامل اصلی جوش آوردن موتور هستند، کیت تست فشار می‌تواند با دقت بالایی این مشکلات را شناسایی کند.

در این مقاله ضمن بررسی عوامل مختلفی که باعث جوش آوردن موتور می‌شوند، ابزارهایی که می‌توانند در تشخیص و رفع این مشکل کمک کنند و همچنین راهکارهای پیشگیری از این مسئله خواهیم پرداخت.

جوش آوردن موتور به چه معناست؟

جوش آوردن موتور به حالتی گفته می‌شود که دمای موتور بیش از حد معمول (معمولاً بالای ۹۰ تا ۱۰۰ درجه سانتی‌گراد) افزایش یابد و سیستم خنک‌کننده خودرو نتواند این افزایش دما را کنترل کند. در این شرایط، مایع خنک‌کننده (آب و ضدیخ) در سیستم گرمای بیش از حدی تولید می‌کند و حتی ممکن است بخار شود و بخشی از آن از سیستم خارج شود.

این پدیده اغلب با روشن شدن چراغ دمای موتور، کاهش عملکرد خودرو، و در برخی موارد نشت بخار یا مایع خنک‌کننده همراه است. اگر جوش آوردن موتور به سرعت برطرف نشود، می‌تواند به ترک خوردن سیلندر، سوختن واشر سرسیلندر، و آسیب‌های جدی به قطعات داخلی موتور منجر شود.

علت‌های جوش آوردن موتور

جوش آوردن موتور دلایل مختلفی دارد که برخی از آن‌ها مربوط به نگهداری نامناسب خودرو هستند، در حالی که دیگر عوامل می‌توانند ناشی از خرابی قطعات خودرو باشند. در ادامه به بررسی این دلایل می‌پردازیم:

مشکلات سیستم خنک‌کننده

سیستم خنک‌کننده خودرو وظیفه اصلی تنظیم و کاهش دمای موتور را بر عهده دارد. هر گونه خرابی در این سیستم می‌تواند به جوش آوردن موتور منجر شود. برخی از مشکلات رایج این سیستم عبارت‌اند از:

• نشت مایع خنک‌کننده: اگر رادیاتور یا لوله‌های انتقال مایع خنک‌کننده دچار نشتی شده باشند، میزان مایع کاهش یافته و موتور دچار گرمای بیش از حد می‌شود.
• خرابی واترپمپ: واترپمپ آب یا ضدیخ را در سیستم به گردش درمی‌آورد. اگر این قطعه درست کار نکند، مایع خنک‌کننده به اندازه کافی حرکت نمی‌کند و موتور دچار گرما می‌شود.
• گرفتگی در رادیاتور: تجمع رسوبات و زنگ‌زدگی در رادیاتور می‌تواند مانع از عبور مؤثر مایع خنک‌کننده شود و کارایی سیستم خنک‌کننده را کاهش دهد.
• خرابی ترموستات: ترموستات قطعه‌ای است که جریان مایع خنک‌کننده را تنظیم می‌کند. اگر خراب شود و در حالت بسته باقی بماند، گردش مایع خنک‌کننده غیرممکن شده و دمای موتور افزایش پیدا می‌کند.

اختلال در عملکرد فن خنک‌کننده

فن خنک‌کننده نقش مهمی در کاهش دمای رادیاتور ایفا می‌کند. اگر این فن به درستی کار نکند (به دلیل خرابی موتور فن، شکستگی پره‌ها، یا مشکلات برقی)، دمای موتور بالا رفته و سیستم خنک‌کننده قادر به کنترل آن نخواهد بود.

کمبود مایع خنک‌کننده

یکی از ساده‌ترین و رایج‌ترین دلایل جوش آوردن موتور، کاهش سطح مایع خنک‌کننده در مخزن است. نبود مایع کافی به این معنی است که سیستم نمی‌تواند گرمای موتور را به طور مؤثر دفع کند.

خرابی واشر سرسیلندر

واشر سرسیلندر قطعه‌ای است که بین سرسیلندر و بلوک موتور قرار دارد و از نشت مایع خنک‌کننده، روغن، و گاز به داخل سیلندرها جلوگیری می‌کند. خرابی این قطعه می‌تواند باعث کاهش فشار در سیستم خنک‌کننده، نشت مایع به محفظه احتراق، و در نهایت جوش آوردن موتور شود.

شرایط محیطی

گرمای شدید هوا، رانندگی در ترافیک سنگین، یا استفاده طولانی‌مدت از خودرو در مسیرهای سربالایی می‌تواند به جوش آوردن موتور منجر شود. این شرایط باعث افزایش دمای موتور می‌شوند و اگر سیستم خنک‌کننده به درستی عمل نکند، مشکل ایجاد خواهد شد.

مشکلات مکانیکی و تنظیم موتور

خرابی یا شل شدن تسمه‌ها: تسمه‌هایی مانند تسمه واترپمپ و دینام اگر شل یا پاره شوند، انتقال نیرو به اجزای مختلف سیستم خنک‌کننده مختل می‌شود.

احتراق ناقص: احتراق ناقص در موتور می‌تواند گرمای بیشتری تولید کرده و باعث ایجاد مشکل در سیستم خنک‌کننده شود.

نقش کیت تست فشار در تشخیص علت جوش آوردن موتور

کیت تست فشار یکی از ابزارهای کاربردی برای شناسایی مشکلات مربوط به سیستم خنک‌کننده موتور است. مشکلات موجود در سیستم خنک‌کننده موتور از عوامل اصلی جوش آوردن موتور هستند، و کیت تست فشار می‌تواند با دقت بالایی این مشکلات را شناسایی کند. در ادامه به جزئیات بیشتری در مورد عملکرد، کاربردها، و نقش کیت تست فشار در تشخیص علت جوش آوردن موتور می‌پردازیم.

سیستم خنک‌کننده و عملکرد کیت تست فشار

سیستم خنک‌کننده در خودرو شامل اجزایی مانند رادیاتور، واترپمپ، شیلنگ‌ها، ترموستات، و مایع خنک‌کننده است. این سیستم تحت فشار عمل می‌کند تا گرمای موتور را به مایع خنک‌کننده منتقل و در نهایت دما را کاهش دهد. هر گونه افت فشار در این سیستم (به دلیل نشت، خرابی، یا وجود درزهای ریز) می‌تواند کارایی سیستم را کاهش دهد و منجر به جوش آوردن موتور شود.

کیت تست فشار ابزاری است که مشخص می‌کند آیا افت فشار غیرعادی در سیستم خنک‌کننده وجود دارد یا خیر. این ابزار عمدتاً برای یافتن مشکلات پنهانی در سیستم به کار می‌رود، به خصوص در مواردی که نشتی ملموس و واضحی مشاهده نمی‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید مقاله« راهنمای جامع استفاده از کیت تست فشار برای بررسی سیستم‌های مکانیکی» را بخوانید.

اجزای کیت تست فشار

کیت تست فشار معمولاً از ابزارهای زیر تشکیل شده است:

• پمپ فشار دستی: ابزاری برای افزایش فشار در سیستم خنک‌کننده، شبیه به یک پمپ دستی.
• گیچ فشارسنج (مانومتر): برای اندازه‌گیری دقیق فشار و بررسی تغییرات آن در طول آزمایش.
• اتصالات و آداپتورها: این قطعات برای اتصال کیت به ورودی سیستم خنک‌کننده (مانند درپوش رادیاتور یا مخزن انبساط) مورد استفاده قرار می‌گیرند.

مشکلاتی که کیت تست فشار شناسایی می‌کند

• نشتی در سیستم خنک‌کننده: حتی کوچک‌ترین نشتی‌ها که به سختی با چشم قابل‌تشخیص هستند، می‌توانند با کیت تست فشار شناسایی شوند. این شامل نشتی در رادیاتور، شیلنگ‌ها، پمپ آب، یا اتصالات است.
• خرابی واشر سرسیلندر: اگر واشر سرسیلندر خراب باشد، مایع خنک‌کننده می‌تواند وارد محفظه احتراق شده و فشار سیستم کاهش یابد. این ابزار کمک می‌کند تا چنین مشکلی شناسایی شود.
• انسداد در سیستم: اگر بخش‌هایی از رادیاتور یا لوله‌ها مسدود باشند، فشار در قسمت خاصی از سیستم ممکن است غیرعادی باشد. کیت تست فشار می‌تواند محل دقیق این انسدادها را شناسایی کند.
• خرابی درپوش رادیاتور: خرابی یا عدم تحمل درپوش رادیاتور می‌تواند باعث افت فشار سیستم شود که توسط این کیت به‌راحتی قابل تشخیص است.

نحوه استفاده از کیت تست فشار

برای تشخیص علت جوش آوردن موتور، کیت تست فشار به روشی ساده اما مؤثر عمل می‌کند. مراحل کلی استفاده از این ابزار به صورت زیر است:

• خاموش کردن موتور و سرد شدن آن: قبل از شروع آزمایش، موتور باید کاملاً خاموش و دمای آن کاهش یافته باشد. به دلیل فشار و دمای بالای مایع خنک‌کننده، استفاده از کیت روی موتور داغ خطرناک است.
• اتصال کیت تست فشار به رادیاتور یا مخزن انبساط: درپوش رادیاتور یا مخزن انبساط برداشته می‌شود و کیت تست فشار به این قسمت متصل می‌شود. بسته به نوع خودرو، ممکن است از آداپتور خاصی برای اتصال استفاده شود.
• ایجاد فشار در سیستم: با استفاده از پمپ دستی، فشار مشخصی (معمولاً مطابق با فشار توصیه‌شده توسط سازنده خودرو) به سیستم وارد می‌شود. فشار معمول برای اکثر خودروها بین ۱۶ تا ۲۰ psi است.
• بررسی افت فشار: گیچ فشارسنج نشان می‌دهد که آیا فشار سیستم پایدار است یا کاهش می‌یابد. کاهش فشار نشانه‌ای از نشتی یا وجود مشکل در سیستم خنک‌کننده است.
• جستجوی محل نشتی: در صورت کاهش فشار، سیستم به دقت بررسی می‌شود تا محل دقیق نشتی شناسایی شود. مشکلات رایج شامل ترک‌های ریز در رادیاتور، نشتی در شیلنگ‌ها، یا خرابی درزهای سرسیلندر هستند.
• تست درپوش رادیاتور: بخشی از عملکرد کیت تست فشار شامل بررسی درپوش رادیاتور نیز است. این درپوش بخشی از سیستم خنک‌کننده است که تحت فشار کار می‌کند. در صورت خرابی درپوش (عدم تحمل فشار کافی)، ممکن است مایع خنک‌کننده به سیستم بازنگردد.

کیت‌های تست فشار برند LK جزو بهترین های بازار هستند، بنابراین اگر به دنبال ابزار مناسب و استاندارد تست فشار هستید این محصولات را به شما توصیه می‌کنیم. کیت تست فشار برند LK را می‌توانید با ضمنانت کیفیت و اصالت کالا از فروشگاه ایزی ابزار تهیه کنید. قبل از اینکه موتور آسیب ببیند، با ابزار تست فشار مشکل را پیدا کن!

راهکارهای پیشگیری 

برای جلوگیری از جوش آوردن موتور، رعایت چند نکته اساسی می‌تواند بسیار مؤثر باشد:

• بررسی منظم سیستم خنک‌کننده: سطح مایع خنک‌کننده را به صورت منظم بررسی کنید. در صورت کاهش سطح مایع، از ضدیخ مناسب برای خودرو استفاده کنید.
• نگهداری و تعمیرات مرتب: رادیاتور و لوله‌های خنک‌کننده را از نظر نشتی و خرابی بررسی کنید. تسمه‌ها و قطعات مکانیکی را در فواصل زمانی مشخص بررسی کنید.
• استفاده از کیت تست فشار: قبل از ورود به مسیرهای طولانی یا رانندگی در شرایط سخت، سیستم خنک‌کننده خودرو را با کیت تست فشار بررسی کنید.
• رانندگی در شرایط سخت با احتیاط: در روزهای بسیار گرم یا در سربالایی‌های طولانی، اجازه دهید خودرو استراحت کند و از گرم شدن بیش از حد آن جلوگیری کنید.
• تمیز کردن رادیاتور: رادیاتور را از رسوبات و زنگ‌زدگی تمیز نگه دارید تا جریان مایع خنک‌کننده به خوبی انجام شود.

و در پایان

جوش آوردن موتور خودرو می‌تواند به دلایل مختلفی شامل نقص در سیستم خنک‌کننده، شرایط محیطی سخت، یا خرابی‌های مکانیکی رخ دهد. این مشکل اگر به موقع تشخیص و رفع نشود، می‌تواند هزینه‌های سنگینی را به مالک خودرو تحمیل کند. استفاده از ابزارهای تشخیصی مانند کیت تست فشار می‌تواند به کاهش زمان عیب‌یابی کمک کرده و از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری کند.

بنابراین، انجام تعمیرات و نگهداری منظم، به همراه استفاده از روش‌های پیشگیری مانند تحلیل فشار سیستم خنک‌کننده، می‌تواند به رانندگان کمک کند تا از مشکلاتی نظیر جوش آوردن موتور جلوگیری کنند و عمر مفید خودرو خود را افزایش دهند.