خرابی بلبرینگ چرخ چه نشانه‌هایی دارد؟

بلبرینگ‌ها یکی از مهم‌ترین قطعات مکانیکی در خودرو هستند که وظیفه دارند به چرخ‌ها امکان حرکت روان و بدون اصطکاک بدهند. خرابی بلبرینگ چرخ می‌تواند آثار مخربی روی عملکرد خودرو بگذارد و مشکلات مختلفی ایجاد کند. اما علائم خرابی بلبرینگ چرخ چیست؟ صداهای غیرعادی از چرخ‌ها، لرزش فرمان، انحراف خودرو به یک سمت، سایش نامنظم لاستیک‌ها، گرم شدن بیش از حد چرخ‌ها و روغن‌ریزی در نزدیکی توپی چرخ رایج‌ترین علائم خرابی بلبرینگ هستند. در این مقاله ضمن پرداختن به علائم خرابی بلبرینگ درخصوص تعمیر خرابی بلبرینگ نیز توضیحاتی ارائه می‌دهیم. همراه ما باشید.

چرا بلبرینگ چرخ خراب می‌شود؟

عوامل ذیل ممکن است سبب خراب شدن بلبرینگ چرخ شوند:

• کمبود یا نشتی گریس: عدم روغن‌کاری صحیح یکی از دلایل اصلی خرابی است.
• ورود گرد و غبار یا آب: این حالت می‌تواند سبب زنگ‌زدگی و ساییدگی بلبرینگ شود.
• استفاده طولانی‌مدت: مانند دیگر قطعات مکانیکی، بلبرینگ‌ها پس از کارکرد زیاد، عمر خود را از دست می‌دهند.
• فشار یا وزن اضافی: حمل بار بیش از حد یا رانندگی در جاده‌های ناهموار می‌تواند باعث آسیب به بلبرینگ‌ها شود.

با بررسی دوره‌ای سیستم تعلیق و بلبرینگ، توجه به صداهای غیرمعمول چرخ‌ها، اجتناب از رانندگی در شرایط سخت (مانند جاده‌های ناهموار) و استفاده از محصولات با کیفیت هنگام تعویض بلبرینگ می‌توانید از خرابی بلبرینگ پیش‌گیری کنید.

شایع ترین علائم خرابی بلبرینگ

در این بخش از مطلب شایع ترین علائم خرابی بلبرینگ را بررسی خواهیم کرد: هر کدام از این علائم نیازمند توجه فوری هستند، زیرا بی‌توجهی به خرابی بلبرینگ می‌تواند به سیستم تعلیق و جلوبندی خودرو آسیب جدی وارد کند. در صورت مشاهده هر یک از این علائم، بهتر است هرچه سریع‌تر اقدام به بررسی تخصصی و تعویض بلبرینگ کنید. با استفاده از ابزارهای مناسب مانند کیت بلبرینگ کش، فرآیند تعویض بلبرینگ به‌شکل دقیق‌تر و ایمن‌تر انجام می‌شود. درخصوص تعویض بلبرینگ در بخش‌های بعدی مطلب بیشتر توضیح خواهیم داد.

صداهای غیرعادی از چرخ‌ها: اولین علامت خرابی بلبرینگ

وقتی بلبرینگ چرخ خراب شود، اولین و واضح‌ترین علامت آن تولید صداهای غیرعادی است. در اثر ساییدگی یا کاهش گریس داخلی بلبرینگ‌ها، اصطکاک بین اجزای داخلی افزایش پیدا می‌کند و منجر به خراب شدن سطح بلبرینگ‌ها و تولید صدا می‌شود.

این صداها معمولاً به شکل وزوز، خرخر یا حتی صدای جیرجیر ظاهر می‌شوند. صداهای وزوز معمولاً در سرعت‌های بالا شنیده می‌شوند و ممکن است با تغییر سرعت یا پیچیدن شدت آن تغییر کند. خرخر یا کوبش نشان‌دهنده‌ی ساییدگی فلز بلبرینگ به فلز داخلی آن است. اگر این نوع صدا شدیدتر شود، ممکن است بلبرینگ کاملاً از کار بیفتد. معمولاً صدا از یک سمت خودرو شنیده می‌شود، بسته به اینکه بلبرینگ کدام چرخ خراب شده باشد. اگر صداها بر روی سطوح ناهموار برجسته‌تر شوند، احتمال خرابی بلبرینگ بیشتر وجود دارد.

لرزش فرمان: از علائم مشخص خرابی بلبرینگ

یکی دیگر از علائم مشخص خرابی بلبرینگ، لرزش فرمان خودرو است. این علامت معمولاً در سرعت‌های بالا آشکار می‌شود. خرابی بلبرینگ باعث ناهمسانی در حرکت چرخ‌ها می‌شود و به فرمان نیروهایی غیرعادی منتقل می‌شود که منجر به لرزش فرمان خواهد شد.

لرزش‌ها ممکن است خفیف باشند و فقط در سرعت‌های بالا ظاهر شوند. اما با تشدید خرابی، لرزش حتی در سرعت‌های پایین نیز محسوس خواهد بود. اگر بلبرینگ کاملاً خراب شود، لرزش می‌تواند به کل خودرو منتقل شود. هنگام عبور از پیچ‌ها یا در زمان فشار وارد کردن به چرخ (مثلاً هنگام ترمز گرفتن) شدت لرزش بیشتر می‌شود.

انحراف خودرو به یک سمت

یکی دیگر از علائم شایع خرابی بلبرینگ چرخ، انحراف خودرو به یک سمت در هنگام حرکت مستقیم است. خرابی بلبرینگ باعث تغییر در تماس و چسبندگی چرخ‌ها با جاده می‌شود و اصطکاک ناهماهنگ میان چرخ‌ها را ایجاد می‌کند که خودرو را به یک سمت می‌کشد. خودرو معمولاً به همان سمت که بلبرینگ خراب است کشیده می‌شود. این وضعیت به‌خصوص در سرعت‌های پایین یا هنگام شروع حرکت کاملاً محسوس است. اگر انحراف اگر همراه با سایش غیرعادی لاستیک‌ها مشاهده شود، احتمال زیادی وجود دارد که مشکل از بلبرینگ باشد.

سایش نامنظم لاستیک‌ها

اگر متوجه شدید که لاستیک‌های خودرو به‌طور نامنظم و سریع‌تر از حد معمول ساییده می‌شوند، خرابی بلبرینگ چرخ ممکن است علت اصلی باشد. خرابی بلبرینگ باعث می‌شود چرخ‌ها نتوانند به‌شکل یکنواخت بچرخند، و این موضوع منجر به فشار بیش از حد روی لاستیک و سایش ناهماهنگ می‌شود. ممکن است لاستیک چرخ خراب سریع‌تر از لاستیک سایر چرخ‌ها ساییده شود. سایش نامنظم معمولاً در یک ناحیه خاص از لاستیک قابل‌تشخیص است.

گرم شدن بیش از حد چرخ‌ها: علائم خرابی بلبرینگ

یکی دیگر از نشانه‌های مهم خرابی بلبرینگ، گرمای بیش از حد در چرخ‌ها، به‌خصوص قسمت توپی چرخ است. وقتی بلبرینگ آسیب دیده باشد، اصطکاک اضافی به‌وجود می‌آید و این مسئله موجب تولید گرمای زیاد می‌شود. حین رانندگی طولانی‌مدت، اگر متوجه شدید که به محض توقف، قسمتی از چرخ داغ‌تر از حد معمول است، احتمال خرابی بلبرینگ وجود دارد. این گرما بیشتر در اطراف محور چرخ قابل‌تشخیص است.

روغن‌ریزی یا نشت گریس

خرابی بلبرینگ می‌تواند باعث نشت روغن یا گریس در اطراف محل قرارگیری بلبرینگ شود، که یکی از علامت‌های مستقیم خرابی است. مهر و موم بلبرینگ به دلیل قدیمی بودن، جنس نامناسب یا فشار خارجی می‌تواند آسیب ببیند و گریس از آن خارج شود. نشت روغن باعث خشک شدن بلبرینگ و ایجاد اصطکاک بالا خواهد شد و خشکی بلبرینگ می‌تواند خرابی کامل آن را تسریع کند.

دیگر علائمی که ممکن است نشان دهنده خرابی بلبرینگ باشند

• احساس شل شدن چرخ‌ها: بلبرینگ وظیفه تثبیت و محکم نگه داشتن چرخ روی محور را دارد. خرابی بلبرینگ می‌تواند باعث شل شدن قطعات متصل به توپی چرخ شود. این مسئله به خصوص زمانی که به خودرو شتاب می‌دهید یا ترمز می‌گیرید، بیشتر محسوس خواهد بود.
• افزایش مصرف سوخت : خرابی بلبرینگ می‌تواند باعث شود که خودرو به اصطکاک بیشتری نیاز داشته باشد تا حرکت کند. این موضوع می‌تواند به طور غیرمستقیم منجر به افزایش مصرف سوخت شود.
• اشکالات در عملکرد ترمزها: بلبرینگ چرخ خراب ممکن است باعث شود سیستم ترمز به درستی کار نکند. به عنوان مثال، ممکن است هنگام فشار دادن پدال ترمز، احساس کنید که ترمزها به کندی عمل می‌کنند یا خودرو تا حدی منحرف می‌شود.
• احساس ضربه هنگام شتاب‌گیری یا ترمز گرفتن: اگر هنگام شتاب‌گیری یا توقف سریع، ضربه‌هایی در قسمت چرخ‌ها حس می‌کنید، این مشکل می‌تواند به خرابی بلبرینگ چرخ مرتبط باشد. خرابی بلبرینگ می‌تواند هماهنگی میان اجزای چرخ را برهم بزند و این مسئله در لحظات شتاب‌گیری یا ترمزگیری که فشار زیادی روی بلبرینگ وارد می‌شود، بیشتر حس خواهد شد.
• حرکت پرشی خودرو در سرعت‌های بالا: اگر هنگام رانندگی در سرعت‌های بالا احساس کنید که خودرو به صورت نامنظم “پرش” می‌کند یا حرکتی لرزشی دارد، این موضوع می‌تواند ناشی از خرابی بلبرینگ چرخ باشد. بلبرینگ خراب باعث ناپایداری چرخ‌ها در حرکت شده و این وضعیت می‌تواند به‌صورت پرش یا لرزش در رانندگی مشاهده شود. خرابی توپی و محور چرخ به دنبال بلبرینگ خراب نیز می‌تواند این مشکل را تشدید کند.

روش تعویض بلبرینگ چرخ خودرو

خرابی بلبرینگ چرخ نه‌تنها رانندگی را دشوارتر می‌کند، بلکه تأخیر در رفع آن می‌تواند به آسیب به توپی چرخ و محور، افزایش مصرف سوخت به دلیل اصطکاک اضافی و خطرات ایمنی، مانند از دست دادن کنترل خودرو در سرعت‌های بالا شود. بنابراین، اگر علائم خرابی بلبرینگ مشاهده شد، باید در اسرع وقت اقدام به تعمیر یا تعویض کنید. تعویض یا تعمیر بلبرینگ چرخ خودرو فرآیندی مهم و تخصصی است که نیاز به ابزار مناسب و دقت بالا دارد.

در ادامه، مراحل تعویض بلبرینگ چرخ به همراه نکات کلیدی توضیح داده شده است. قبل از شروع کار، لازم است ابزارهای زیر آماده باشند:

• کیت بلبرینگ کش (Bearing Puller Kit)این ابزار به جدا کردن بلبرینگ از محل خود کمک می‌کند.
• آچار چرخ
• جک و پایه جک برای بالا بردن خودرو
• آچار بکس (Socket Wrench) یا آچار رینگی
• چکش لاستیکی
• انبردست یا ابزار مخصوص جدا کردن قطعات
• گریس یا روغن مخصوص بلبرینگ
• قطعات یدکی شامل بلبرینگ جدید (هم‌جنس و هم‌سایز با بلبرینگ قبلی)

مطمئن شوید که خودرو کاملاً خاموش است. خودرو را با جک بالا ببرید و توسط پایه جک ثابت کنید.این کار باعث می‌شود خودرو در هنگام تعویض بلبرینگ، حرکت نکند. برای جلوگیری از آسیب به دست، استفاده از دستکش ایمنی الزامی است.

چرخ خودرو را با استفاده از آچار چرخ باز کنید. (قبل از بلند کردن خودرو با جک، پیچ‌های چرخ را کمی شل کنید تا کار راحت‌تر شود.) چرخ را بردارید و محل توپی چرخ (بخش سخت‌افزاری که بلبرینگ در داخل آن قرار دارد) را بررسی کنید. کالیپر ترمز (جایی که لنت ترمز قرار دارد) را باز کنید. این کار معمولاً با آچار انجام می‌شود. دیسک ترمز را جدا کنید تا به توپی چرخ دسترسی پیدا کنید. این مراحل نیاز به دقت زیادی دارد تا به دیسک یا کالیپر آسیب وارد نشود.

پس از جدا کردن دیسک و کالیپر، به توپی چرخ دسترسی خواهید داشت. توپی خودرو با پیچ‌هایی محکم شده است. این پیچ‌ها را باز کنید. با استفاده از کیت بلبرینگ کش، بلبرینگ خراب را از محل خود خارج کنید. این ابزار با ایجاد فشار متقارن روی بلبرینگ، آن را به‌راحتی جدا می‌کند. اگر بلبرینگ به شدت آسیب دیده باشد، ممکن است برای جدا کردن آن نیاز به ضربه‌های چکش لاستیکی باشد. ضربه‌ها باید محتاطانه و کنترل‌شده باشند.

بلبرینگ جدید را آماده کنید. قبل از نصب، کمی گریس مخصوص بلبرینگ به آن بزنید تا روان‌تر کار کند و عمر بیشتری داشته باشد. بلبرینگ باید از لحاظ سایز و کیفیت با بلبرینگ قبلی کاملاً سازگار باشد. بلبرینگ جدید را با استفاده از ابزار فشار‌دهنده یا کیت بلبرینگ کش در جای خود نصب کنید.فشار متقارن و یکنواخت بسیار مهم است تا بلبرینگ به‌درستی در جای خود قرار گیرد. پس از نصب بلبرینگ جدید، توپی چرخ را مجدداً نصب کرده و محکم کنید. کالیپر ترمز و دیسک چرخ را دوباره در جای خود قرار دهید. پیچ‌ها را به‌صورت محکم و یکنواخت ببندید. چرخ را به توپی چرخ وصل کنید و با استفاده از آچار، پیچ‌های چرخ را به‌صورت ایمن محکم کنید. سپس خودرو را پایین آورده و مجدداً بررسی کنید تا همه چیز به درستی نصب شده باشد.

در اکثر موارد، بلبرینگ خراب باید تعویض شود چرا که بلبرینگ‌ها قطعات مکانیکی ظریفی هستند و اگر دچار ساییدگی، زنگ‌زدگی، یا شکستگی شوند، نمی‌توان آن‌ها را تعمیر کرد. تعمیر بلبرینگ اغلب هزینه‌بر بوده و ممکن است نتیجه مطلوب نداشته باشد. بنابراین، تعویض بلبرینگ گزینه امن‌تر و مؤثرتری است.

و در پایان

در این مقاله علائم خرابی بلبرینگ را به طور جامع و کامل برایتان توضیح دادیم. بار دیگر تاکید می‌کنیم که توجه به این علائم و تعمیر به‌موقع خرابی می‌تواند از بروز خطرات و هزینه‌های بیشتر جلوگیری کند. استفاده از ابزارهایی مانند کیت بلبرینگ کش نیز فرآیند تعویض بلبرینگ را راحت‌تر و دقیق‌تر می‌کند. کیت بلبرینگ کش برند Lk یکی از بهترین های بازار است که می‌توانید آن را از فروشگاه ایزی ابزار تهیه کنید. با کیت بلبرینگ کش ایزی ابزار، صدای چرخ را برای همیشه قطع کن!