بهترین ابزار بازکردن پیچ‌های زنگ‌زده و روش‌های مؤثر

پیچ‌های زنگ‌زده یکی از مشکلات رایج در عملیات نگهداری و تعمیرات صنعتی، کارهای مکانیکی و حتی پروژه‌های خانگی هستند. ترکیب رطوبت و اکسیژن باعث زنگ‌زدگی می‌شود که منجر به سختی در حرکت یا قفل شدن پیچ‌ها می‌گردد، و برداشتن آنها را دشوار می‌کند. شناخت و استفاده از ابزارهای مناسب و روش‌های مؤثر می‌تواند این مشکل را بدون آسیب به پیچ یا اجزای اطراف حل کند. در ادامه، به بررسی این ابزارها و روش‌های مؤثر می‌پردازیم. ابزارهای حرفه‌ای برای بازکردن پیچ‌های زنگ‌زده را از ایزی ابزار خریداری کنید.

چرا پیچ‌ها زنگ می‌زنند؟

قبل از پرداختن به معرفی ابزار باز کردن پیچ، لازم است بفهمیم چرا پیچ‌ها زنگ می‌زنند. زنگ‌زدگی نتیجه فرآیند اکسیداسیون است که وقتی فلز در تماس با رطوبت و هوا قرار می‌گیرد، اتفاق می‌افتد. این امر باعث تشکیل زنگ آهن یا دیگر انواع اکسیدهای فلزی می‌شود. زنگ‌زدگی معمولاً سطح پیچ را فرسوده کرده و آن را به مهره یا سطح اطرافش می‌چسباند. در نتیجه، باز کردن چنین پیچ‌هایی ممکن است به نیروی زیاد و استفاده از ابزارهای خاص نیاز داشته باشد.

ابزارها و روش‌های مؤثر برای باز کردن پیچ‌های زنگ‌زده

در این بخش از مقاله به موثرترین روش‌ها و ابزار باز کردن پیچ زنگ‌زده پرداخته‌ایم.

استفاده از چکش و ضربه؛ ابزار باز کردن پیچ زنگ‌زده

استفاده از چکش و ضربه یکی از روش‌های معمول برای باز کردن پیچ‌های زنگ‌زده و سفت‌شده است. این روش به‌ویژه زمانی کاربرد دارد که پیچ در اثر زنگ‌زدگی و خوردگی به‌شدت محکم شده و باز کردن آن با ابزارهای معمولی مثل آچار یا پیچ‌گوشتی دشوار باشد. پیچ‌های زنگ‌زده معمولاً به دلیل وجود لایه‌های اکسید آهن (زنگ) به سختی باز می‌شوند. اعمال ضربه به پیچ می‌تواند این لایه‌ها را شکسته و باعث باز شدن مسیر برای باز کردن پیچ شود. در هنگام ضربه زدن به پیچ، نیروی ضربه‌ای می‌تواند به کاهش اصطکاک کمک کند. اصطکاک زیاد در پیچ‌های زنگ‌زده باعث می‌شود که پیچ به‌طور محکم در محل خود باقی بماند. با ضربه زدن به پیچ، می‌توان این اصطکاک را موقتا کاهش داد و پیچ را راحت‌تر چرخاند.

نکات مهم استفاده از چکش

• . برای ضربه‌زدن به پیچ زنگ‌زده، معمولاً از چکش‌های سنگین و با دسته چوبی یا پلاستیکی استفاده می‌شود. چکش‌های فلزی به دلیل انتقال بیش از حد انرژی ممکن است باعث آسیب به پیچ یا ابزارهای دیگر شوند. چکش‌های پلاستیکی یا چوبی به دلیل نرم بودن، انرژی ضربه را کنترل‌تر و ایمن‌تر انتقال می‌دهند.
• قبل از ضربه‌زدن، باید دقیقاً محلی که قرار است ضربه وارد شود را شناسایی کنید. ضربه باید به‌طور مستقیم به سر پیچ وارد شود، نه به اطراف آن. به همین دلیل، از استفاده از چکش روی نواحی حساس یا اطراف پیچ خودداری کنید.
• برای جلوگیری از آسیب به سر پیچ، می‌توان از درایورهای ضربه‌ای (Impact Drivers) استفاده کرد. این ابزارها به‌طور خاص برای وارد کردن ضربات دقیق به پیچ طراحی شده‌اند. درایور ضربه‌ای، نیروی چرخشی همراه با ضربات سریع وارد می‌کند که این می‌تواند به شل شدن پیچ زنگ‌زده کمک کند.
• ‌اولین ضربه نباید خیلی قوی باشد. ضربه‌های نرم و متوالی به پیچ کمک می‌کند تا آن را به آرامی از محل خود آزاد کند. با ضربه‌های سنگین ممکن است پیچ شکسته یا ابزار آسیب ببیند.
• ضربه باید به‌طور مستقیم بر روی محور پیچ وارد شود. چرخش پیچ را با ضربات کوچک و مداوم در جهت مخالف چرخش معمول پیچ دنبال کنید.
• در هنگام ضربه زدن باید از عینک محافظ و دستکش استفاده کنید تا از آسیب دیدن محافظت شوید.

آچار ضربه‌ای

آچار ضربه‌ای دیگر ابزار باز کردن پیچ‌ زنگ‌زده است. این ابزار با ترکیبی از نیروی چرخشی و ضربه‌ای کار می‌کند. نیروی چرخشی برای پیچاندن پیچ و نیروی ضربه‌ای برای شکستن پیوند زنگ مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ابزار به خصوص در صنعت خودرو و نگهداری ماشین‌آلات صنعتی پرکاربرد است.

آچار ضربه‌ای می‌تواند با سرعت بالا و بدون نیاز به نیروی دستی زیاد پیچ های زنگ‌زده را باز کند. حتی پیچ‌هایی که بسیار محکم شده‌اند را می‌توان با این ابزار باز کرد. در هنگام استفاده از این ابزار اطمینان حاصل کنید که پیچ‌ها و اتصالات مناسب برای نیروهای وارده توسط آچار ضربه‌ای هستند تا از آسیب جلوگیری شود. از بخش‌های حساس و پلاستیکی در اطراف پیچ، در زمان استفاده از آچار ضربه‌ای، محافظت کنید.

آچار بکس دسته بلند

دیگر ابزار باز کردن پیچ که به آن می پردازیم آچار بکس دسته بلند است. این ابزار امکان اعمال نیروی اهرمی بیشتری را فراهم می‌کند که برای باز کردن پیچ‌های زنگ‌زده که به شدت محکم شده‌اند مفید است. دسته بلند باعث می‌شود گشتاور بیشتری به پیچ منتقل شود، که امکان باز کردن پیچ را فراهم می‌کند. این ابزار به شما امکان می‌دهد کنترل بیشتری بر پیچ داشته باشید، که یکی از مزایای اصلی آن هنگام کار با پیچ‌های مشکل‌ساز است. با افزایش طول دسته، می‌توان نیروی بیشتری را به سر بکس منتقل کرد، که باعث افزایش گشتاور می‌شود.

روش استفاده:

• پیچ را به طور مناسب با آچار بکس بگیرید.
• از روش افزایشی برای چرخاندن آچار استفاده کنید. با افزایش تدریجی نیرو، پیچ را باز کنید.
• در صورت نیاز، از روان‌کننده نیز استفاده کنید تا فرآیند آسان‌تر شود.

آچار قفلی

آچار قفلی یکی از ابزارهای مؤثر برای باز کردن پیچ‌های زنگ‌زده است که به‌خاطر طراحی خاص و قابلیت قفل شدنش می‌تواند نیروی بیشتری بر روی پیچ اعمال کند و به باز کردن آن کمک کند. این آچار ابزاری است با قابلیت تنظیم برای نگه‌داشتن محکم و ثابت اشیاء. این ابزار دارای یک مکانیزم قفل شونده است که پس از گرفتن شیء، با یک دستگیره قابل تنظیم قفل می‌شود و نیازی به اعمال نیروی مداوم از سوی کاربر نیست.

روش استفاده:

• ابزار را به‌درستی تنظیم کنید تا محکم روی پیچ قرار گیرد. پیچی که در انتهای دستگیره آچار قرار دارد را چرخانده تا دهانه آچار دقیقاً با اندازه پیچ مطابقت یابد. این کار اطمینان می‌دهد که آچار به‌خوبی بر روی پیچ قفل شده و از لغزش و آسیب جلوگیری می‌کند.
• آچار قفلی را طوری قرار دهید که دهانه آن به‌طور کامل بر روی سر پیچ یا بدنه آن قفل شود. اگر پیچ دارای سر یا لبه‌های آسیب‌دیده است، بهتر است از بخش‌های سالم‌تر آن برای قرار دادن آچار استفاده کنید.
• با فشردن دسته آچار، نیروی قفل را اعمال کنید. وقتی دسته به‌خوبی فشرده و قفل شد، می‌توانید مطمئن باشید که آچار به‌طور ثابت و مناسب بر روی پیچ قرار گرفته است.
• به‌محض قفل شدن، می‌توانید آچار را بچرخانید. به‌آرامی افزایش نیرو را در جهت باز کردن استاندارد (معمولاً خلاف عقربه‌های ساعت) اعمال کنید. به دلیل قابلیت قفل شدن آچار، نیازی به اعمال نیروی مداوم و دائم نخواهید داشت.

روان‌کننده‌ها

روان‌کننده‌ها یکی از اولین ابزارهایی هستند که باید هنگام مواجهه با پیچ‌های زنگ‌زده به آنها رجوع کنید. این مواد به شل کردن زنگ و کاهش اصطکاک کمک می‌کنند و امکان چرخاندن پیچ را آسان‌تر می‌سازند. انواع روان‌کننده‌ها که در باز کردن پیچ‌های زنگ‌زده موثر هستند عبارتند از:

WD-40   :به خاطر دسترسی و کارایی بالا برای مصارف خانگی و صنعتی شناخته شده است.

PB Blaster و Liquid Wrench برای مصارف تخصصی‌تر و پیچ‌های به شدت زنگ‌زده.

نفت و گازوئیل: برای موارد خانگی، به عنوان یک جایگزین ارزان برای روان‌کننده‌های تخصصی.

برای باز کردن پیچ های زنگ‌زده با روان‌کننده‌ها ابتدا محل زنگ‌زدگی را با روان‌کننده اشباع کنید. می‌توانید از یک برس کوچک برای این کار استفاده کنید. اجازه دهید حداقل 10 دقیقه (و در شرایط بحرانی چند ساعت) روان‌کننده نفوذ کند. با آچار مناسب، پیچ را به آرامی چرخانده و باز کنید. به خاطر داشته باشید که استفاده منظم از روان‌کننده‌های محافظتی می‌تواند از شکل‌گیری زنگ در آینده جلوگیری کند.

استفاده از حرارت برای باز کردن پیچ های زنگ‌زده

استفاده از حرارت برای باز کردن پیچ‌های زنگ‌زده یکی دیگر از روش‌های موثر است. گرما باعث گسترش فلز و برهم زدن پیوندهای زنگ می‌شود. برای پیچ‌های فلزی بزرگتر و صنعتی می‌توانید از مشعل گازی دستی استفاده کنید و در مواردی که که نیاز به حرارت پایین‌تر و کنترل‌شده دارید استفاده از سشوار صنعتی می‌تواند برای شما مفید باشد.

با افزایش دمای فلز، آنها منبسط می‌شوند و زنگ‌زدگی دچار تنش شده و ممکن است شکسته شود. حرارت سبب نرم شدن یا شکستن پیوندهای زنگ می‌شود.

مراحل اجرا:

• پیچ را با حرارت از مشعل یا سشوار گرم کنید تا به دمای مطلوب برسد.
• اجازه دهید پیچ کمی خنک شود تا دوباره از حال ثابت به متغیر برسد.
• دوباره کوشش کنید پیچ را باز کنید، این بار به کمک تغییرات دمایی ممکن است آسان‌تر باز شود.

همواره دقت کنید که مواد اطراف پیچ قابل اشتعال یا آسیب‌پذیر نسبت به حرارت نباشند.

استفاده از ابزار مهره خردکن برای باز کردن پیچ های زنگ‌زده

گاهی اوقات، پیچ یا مهره بسیار زنگ‌زده و فرسوده شده است و دیگر قابل استفاده یا نجات نیست. در چنین مواردی، مهره‌خردکن ممکن است تنها راه حل باشد. این ابزار به طور خاص برای خرابی و جدا کردن مهره‌های غیرقابل باز کردن طراحی شده است. این ابزار با طراحی ویژه، نیرو را به صورت فشاری به مهره اعمال می‌کند و آن را می‌شکند. به ویژه در خودروسازی و صنایع سنگین برای مقابله با وضعیت‌های بحرانی که مهره یا پیچ هیچ راه فراری ندارد استفاده از این ابزار می‌تواند بسیار موثر باشد. برجسته‌ترین مزیت این ابزار، سهولت و سرعت عملکرد آن است. برخلاف برش با ابزارهای سنگین، این روش کمترین آسیب را به بخش‌های اطراف وارد می‌کند.

بهترین ابزار بازکردن پیچ‌های زنگ‌زده و روش‌های مؤثر

برای کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص می‌توانید مطلب « چگونه با استفاده از مهره خرد کن, پیچ‌ها و مهره‌های کهنه را به‌راحتی جدا کنیم؟» را مطالعه نمایید.

مراحل اجرا:

• مهره‌خردکن را به طور درست بر روی مهره قرار دهید.
• مکانیزم فشاری ابزار را فعال کنید تا مهره شکسته و آزاد شود.
• پس از شکستن مهره، قطعات آن را برداشته و پیچ باز شده را مدیریت کنید.

و در پایان: روش‌های پیشگیری از زنگ‌زدگی پیچ‌ها

اگرچه روش‌های مختلفی برای باز کردن پیچ‌های زنگ‌زده وجود دارد، اما پیشگیری از این مشکل همیشه بهتر از درمان آن است. در اینجا چند روش برای پیشگیری از زنگ‌زدگی پیچ‌ها آورده شده است:

استفاده از پیچ‌های ضد زنگ: پیچ‌هایی که از مواد ضد زنگ مانند استنلس استیل ساخته شده‌اند، مقاومت بیشتری در برابر زنگ‌زدگی دارند.

پوشش‌های محافظتی: استفاده از پوشش‌های مقاوم در برابر زنگ‌زدگی مانند رنگ‌های خاص یا پوشش‌های اپوکسی می‌تواند از تماس پیچ با رطوبت جلوگیری کند.

نگهداری صحیح: مراقبت از پیچ‌ها و انجام سرویس‌های دوره‌ای مانند روغن‌کاری می‌تواند عمر پیچ‌ها را افزایش دهد.